Als zoon van ondermeester Karel Lodewijk Vanhoenacker en Louisa De Josse wordt Jan (Jean) Robert Vanhoenacker geboren op 7 maart 1875 in Kortrijk. Hij volgt in zijn geboortestad van 1889 tot 1894 avondlessen aan de Kortrijkse academie. Om zijn legerdienst te vervullen moet Vanhoenacker in 1894 naar Antwerpen, de stad waar hij nadien van 1896 tot 1903 aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten verder studeert, waar onder meer architect Edouard Dieltiens een van zijn leraren is. Bij de in 1899 opgerichte Kring voor Bouwkunde (KVB) zal Jan diverse functies bekleden. Intussen krijgt hij tweemaal een tweede Prijs van Rome en in 1904 wordt dat een eerste prijs in de tweejaarlijkse wedstrijd van de Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters van Antwerpen (KMBA), een vereniging die in 1922 zal fuseren met de KVB. Jan Robert Vanhoenacker trouwt met de Antwerpse Anne Schaloigne en zal zich ook blijvend in de geboortestad van zijn echtgenote gaan vestigen. Al voor de Eerste Wereldoorlog is Vanhoenacker erg actief, maar dan nog vooral in zijn geboortestad Kortrijk, waar hij in 1900 zijn eigen architectenbureau vestigt, dat hij tot 1914 open zal houden. Hij blijft evenwel die hele periode in Antwerpen wonen, waar hij in 1902 ook een kantoor opent. Vanhoenackers eerste succesen zijn echter met Kortrijk verbonden. Zo bouwt hij in de chique straat aan de achterzijde van het Kortrijkse station, de Minister Tacklaan, in 1905 vijf prachtige burgerhuizen naast elkaar (nrs.21 t/m 29) voor vijf verschillende bouwheren, die allemaal elementen uit de art nouveau en het eclectisme in zich dragen. En in 1908 kan hij daar op nr.31 nog een zesde woning aan toevoegen, waarbij hij compleet van stijl verandert en een neo-classicistische woning laat verrijzen. Ook op enkele andere plekken in Kortrijk zijn huizen te vinden waarin je de hand van Jan Robert kan herkennen en in 1912 ontwerpt hij zelfs een hele tuinwijk. Maar zijn bekendste werk uit die periode is de Kortrijkse Stadsschouwburg, die aan de stadskant van de stationswijk tussen 1912 en 1920 verrijst in neo-Vlaamse renaissancestijl met torentjes en een trapgevel vol pinakels. Wie deze stadsschouwburg bekijkt, kan nauwelijks geloven dat hier dezelfde hand aan het werk is geweest als die van de Antwerpse ‘Boerentoren’ nog geen twintig jaar later. Op het heraangelegde plein heeft Olivier Strebelle in 2000 een eigentijds beeldhouwwerk ‘De Golf’ geplaatst. In 1913 associeert Vanhoenacker zich met John Van Beurden en in 1918 met Jos Smolderen. Na WO I neemt Vanhoenackers architectenbureau de heropbouw voor zijn rekening van de stad Waasten (Warneton, in het later bij de provincie Henegouwen behorende Franssprekende gedeelte van de provincie West-Vlaanderen), waar een Petrus-en-Pauluskerk naast een ‘byzantijns’ stadhuis verrijst. Ook elders in West-Vlaanderen is dit trio actief met onder meer de Bank van Kortrijk met diverse filialen. Er volgen nu een reeks grootschalige projecten voor Vanhoenacker en Co. in en om Antwerpen, zoals de Beurs voor Diamanthandel aan de Pelikaanstraat (begonnen voor WO I, maar pas in 1920 voltooid), het Century Hotel aan de De Keyserlei en sociale woningen op het Kiel aan de Jan Davidslei en aanpalende straten. Maar het hoogtepunt wordt het torengebouw voor de Algemeene Bankmaatschappij, beter bekend als de Boerentoren, een wolkenkrabber waaraan vanaf 1929 in ijltempo is gewerkt omdat die als waardige afsluiter van de Meir gereed zou moeten zijn medio 1930, wanneer Antwerpen zijn derde Wereldtentoonstelling opent. Dat lukt uiteraard niet, maar op 19 maart 1932 wordt dan toch de Panoramazaal geopend bijna bovenin de toen 87,50 meter hoge skyscaper, op dat moment zelfs de hoogste van Europa. Vanhoenacker getuigde zelf, tijdens een uiteenzetting over “Moderne hoogbouw” in het tijdschrift van de KMBA van 1935: “Met het Torengebouw te Antwerpen, dat totnogtoe steeds het hoogste van Europa blijft, had ik de eenige gelegenheid een praktische oefening van een bouw vaneen sky-scraper te kunnen doen. Mijn studiereis naar de Verenigde Staten heeft mij bovendien toegelaten de opgedane ondervindingen te controleeren en te vermeerderen”. Het zou echter bij deze ene proefneming blijven, waarschijnlijk door de economische crisis die in het begin van de jaren 1930 zich ook in België laat voelen. Daardoor ontbreekt het aan kapitaal om dergelijke grote gebouwen op te trekken. Zijn bekend gebleven ontwerp voor de aanleg van Antwerpen Linkeroever van rond 1932, met straten vol ‘Boerentorens’, is dan ook nooit verder dan de tekentafel gekomen. Rond 1930 wordt de associatie met Smolderen en Van Beurden beëindigd en blijven wedstrijdontwerpen van Jan Robert Vanhoenacker zonder gevolg. Hijzelf blijft overeind tot 24 november 1958, wanneer Jan Robert Vanhoenacker in Antwerpen overlijdt, ruim 83 jaar geworden. Daarmee heeft hij de volgende Expo in Brussel dan toch wél gehaald.

OEUVRE (onvolledig) IN ANTWERPEN: 1905 Hoekcomplex in eclectische stijl met art nouveau toetsen. Dageraadplaats 18-19, Antwerpen-Zurenborg. 1911 Burgerhuis in neo-Lodewijk XVI-stijl. Jan Van Rijswijcklaan 106, Antwerpen. In opdracht van F. Van Rysselberghe, gerechtsexpert. 1913-1920 Beurs voor Diamanthandel, beaux-artsstijl. Pelikaanstraat 78, Antwerpen. In opdracht van de Naamlooze Maatschappij Beurs voor Diamanthandel ter vervanging van beursgebouw uit 1905. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. Afgewerkt na WO I en officieel geopend in 1921. Twee toortsdragende vrouwenbeelden van Alfons Van Beurden. In 1951 is het gebouw verhoogd met twee verdiepingen. 1922 Winkel en appartementen in art decostijl. Mechelsesteenweg 109, Antwerpen. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. Nu winkel Scruples. 1925 Meesterwoning Jussiant in art decostijl. Arthur Goemaerelei 28, Antwerpen. In opdracht van Cléomir Jussiant, eigenaar houtbedrijf S.A. C Jussiant. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. 1925 Kantoorgebouw in art decostijl, gebouwd met Hennebique betonmethode. Falconplein ?, Antwerpen. In opdracht van F. Daelemans. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. 1925 Kantoorgebouw Bank of London & South America Ltd. In art décostijl. Nationalestraat 10, Antwerpen. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. Later onderdeel Sarma-filiaal, nadien afgebroken. 1925 Woning. Rosier 16, Antwerpen. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. 1925 Sociale Woningbouw Thiebaud. Jan Davidslei - Max Roosesstraat - Van Peenestraat - Alfons de Cockstraat - Maurits Sabbelaan, Antwerpen-Kiel. In opdracht van de Nationale Maatschappij voor Goedkope Huisvesting. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. In 1949 verhoogd met een zesde verdieping door Jos Smolderen, in 2007 gerenoveerd door Bureau Paul Storme en Van Ranst. 1928 Herenhuis in art decostijl. Jan Van Rijswijcklaan 23, Antwerpen. In opdracht van A. Pirenne. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. 1928 Appartementsgebouw in art decostijl. Karel Oomsstraat 8, Antwerpen. In opdracht van Theo Van Linden-Verstraete, eigenaar kunstglasbedrijf. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. 1928-1931 Torengebouw Algemeene Bankvereeniging (Boerentoren) in art decostijl. Schoenmarkt 35, Antwerpen. In samenwerking met Emile Van Averbeke en Jos Smolderen. In 1931 met 87,50 m hoogste wolkenkrabber van Europa. Nu KBC-bankfiliaal van 97,75 m hoog na verbouwing in 1975-‘76. 1929 Century Hotel in art decostijl. De Keyserlei 58-60, Antwerpen. In samenwerking met John Van Beurden, Vincent Cols en Jules De Roeck. Vanaf jaren 1980 winkel- en kantorencomplex. 1929-1930 Bank en hotel Century Tourist in modernistische stijl. Pelikaanstraat 22-24, Antwerpen. In opdracht van Algemeene Bankvereeniging & Volksbank van Leuven en S.A. Etablissements Aubert. 1930 Tuinwijk De Darsen, thans deel van Luchtbal. Bostonstraat – Philadelphiastraat – Chicagostraat – Baltimorestraat – Brooklynstraat, Antwerpen-Luchtbal. 75 eengezinswoningen in opdracht van de Antwerpse Maatschappij voor Goedkope Huisvesting. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. 1930 Appartementsgebouw in art decostijl. Belgiëlei / Grétrystraat, Antwerpen. In opdracht van Entreprise de Maçonnerie, Béton Armé et Menuiserie en op diens verzoek met Hennebique-betonsysteem om werkkrachten in crisistijd in dienst te kunnen houden. In samenwerking met John Van Beurden en Jos Smolderen. 1948 Meergezinswoning. Italiëlei 30, Antwerpen. In opdracht van Raymaeckers-Melaert. IN KORTRIJK: 1900 Burgerhuis in art-nouveaustijl. Graaf de Smet de Naeyerlaan 71, Kortrijk. In 1946 hersteld door J. Tesse. 1901 Herenhuis in neo-classicistische stijl. Groeningestraat 20, Kortrijk. Enkel wijziging van de voorgevel. 1904 Enkelhuis. Minister Tacklaan 27, Kortrijk. 1905 Burgerwoning, eclectisme met art nouveau inslag. Minister Tacklaan 21, Kortrijk. 1905 Burgerwoning, eclectisme met art nouveau inslag. Minister Tacklaan 29, Kortrijk. 1906 Duo van twee identieke enkelhuizen, eclectisme en art nouveau. Minister Tacklaan 23-25, Kortrijk. Nr. 25 later ingrijpend gewijzigd. 1907-1914 Stadsschouwburg Kortrijk, neo-Vlaamse renaissancestijl. Schouwburgplein 14, Kortrijk. Officieus geopend na WO I op 10 oktober 1920, officieel op 27 november 1920. Grote verbouwing in 1968, restauratie 1999-2000 maakte ingrepen van 1968 ongedaan. Hedendaagse glaskoepel van Jean-Michel Alberola, Frans-Algerijnse kunstenaar. 1908 Villa-woning, neo-classicistische stijl. Minister Tacklaan 31, Kortrijk. 1909 Herenhuis in neo-régencestijl. Doorniksewijk 66, Kortrijk. In opdracht van Ch. Van de Venne-Meeus, eigenaar bloemmolens Kapucijnenstraat. Thans advocatenkantoor. 1910 t Wit Kasteel, villa in eclectische stijl. Doorniksesteenweg 210, Kortrijk. In opdracht van E. Florin, industrieel. 1910 Winkel-woonhuis, eclectische stijl met art nouveau toetsen. Voorstraat 5-5A, Kortrijk. Verbouwd in 1939 tot drie winkels door J. Bouquillon. 1911 Stadswoning in eclectische stijl. Beheerstraat 73, Kortrijk. 1911 Herenhuis Vander Ghinste / Huyse Vlerick. Doorniksewijk 49, Kortrijk. In opdracht van brouwer Omar Vander Ghinste ter vervanging oude woning. Nu als Huyse Vlerick kantoor van de Vlerick-managementschool. 1912 Herberg "Middenstand" met eclectische gevel. Lange Steenstraat 10, Kortrijk. 1912-1913 Van Ackers Hof, tuinwijk. Hoog Mosscher 61, 62-76, 65-75, Kortrijk. In opdracht van Bureel van Weldadigheid. Project in samenwerking met architect A. Callewaert. Ensemble met kapel en 16 huisjes rond een binnenhof, naar het voorbeeld van de begijnhoven, bedoeld voor weduwen en alleenstaande vrouwen boven 55 jaar. Genoemd naar grondeigenaar Constantin Van Ackers-Degeest. Kapel sinds 1994 in gebruik bij orthodoxe gemeente. 1913 Woonhuis en atelier goudsmederij gebroeders Beheyt. Bloemistenstraat 6-6A, Kortrijk. In opdracht van R. Beheyt, belangrijkste juwelenfabrikant uit de streek. Garage en bureau met één verdieping verhoogd in 1939. 1913 Stadsvilla in eclectische stijl. Bloemistenstraat 23A, Kortrijk. 1913 Lyceum Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen Beverlaai 75, Kortrijk. In opdracht van Zusters Clarissen uit Mons als klooster met kerk. Wegens WO I gebruikt als centrale van de spoorwegen, rijkswachtkazerne, lyceum. Beschadigd in WO II. In 1960 kapel toegevoegd. 1935 Woningen Waterlisch, Beuterblomme, Melkdistel, Sleutelkruid Meensesteenweg 110-118, Kortrijk. In opdracht van E. Carpentier. Vier modernistische woningen onder gezamenlijk schilddak. 1945 Herenhuis, 19de-eeuwse stijl. Groeningestraat 5, Kortrijk. Veranderingswerken. ???? Breedhuis in eclectische stijl. Doorniksewijk 13, Kortrijk. ???? Villa in eclectische stijl. Minister Tacklaan 31, Kortrijk. ELDERS IN BELGIË: 1908 Villa Gernay in cottagestijl. Henri Lebbestraat 1, Waregem. In opdracht van Alfons Gernay, eigenaar weverij. Ook toegedicht aan architect Jos Viérin. 1908 Hoekhuis in neo-traditionele stijl. Rooienberg 2, Duffel. In opdracht van Zusters Norbertinnen zinneloozen gesticht. 1908 Stadswoning in neo-traditionele stijl. Kerkstraat 46, Duffel. Hersteld in 1946. (Zie Rooienberg 2, Duffel) 1909 Herenhuis in laat-classicistische stijl. Hoogstraat 26, Tielt. In opdracht van René Colle. 1909 Hotel Cosmopolite, neo-classicistische stijl. Kerkstraat 33, Wenduine. Voorheen Hotel des Flandres, gebouwd in 1907 door de Antwerpse architect Verroken. In 1909 voorzien van nieuwe gevel door Jan Robert Vanhoenacker. In 1926 voorzien van balkons en borstweringen door architect René Derleyn. Huidige gevel uit 1948 van architect Maurice Haeghebaert uit Den Haan. 1920 Villa Soetkin en Les Mesanges, dubbelvilla in art decostijl met vakwerkimitatie. Engelsestraat 20-22, Knokke-Heist. (Zie ook Villa Les Pinsons en Les Sansonnets) 1920 Villa Les Pinsons en Les Sansonnets, dubbelvilla in art decostijl. Bergdreef 19, Knokke-Heist. (Zie ook Villa Soetkin en Les Messanges) 1921 Bouwgeheel in interbellumstijl. Rijselsestraat 144-152, Ieper. Groep van herenhuis, winkels en arbeidershuisjes aan binnenplaats. 1922 Stadswoning in eclectische stijl. Grote Markt 20, Ieper.