poot_rik

Antwerpen Quartier Latin Poot Rik (1924-2006)

De op 20 maart 1924 geboren beeldhouwer Rik Poot, is net als zanger Kris Debruyne afkomstig uit de Far-West, een sociale woonwijk aan de rand van Vilvoorde, waar welgeteld één wijkcinema voor vertier zorgde door het draaien van vooral cowboyfilms. Riks vader start met zijn schoonbroer in 1929 een bronsgieterij, die zich zal toeleggen op kerkhofdecoraties. Die oom-schoonbroer heeft een tijdlang in een kopergieterij gewerkt en daar het vak goed onder de knie gekregen, terwijl Riks vader enige jaren middelbare school heeft gelopen en zich daarom met het administratieve deel van de onderneming mag bezighouden. Een oude boerderij op de Kassei fungeert als atelier en daar leert de kleine Rik het vak al spelenderwijs. Daarnaast zijn het vooral de paarden die op de Vilvoordse jaarmarkt worden verkocht, die hem bij zullen blijven. Pa laat zijn zoon doelbewust de handelsafdeling van het Vilvoordse Koninklijk Atheneum volgen, in de hoop zo later steun bij de bedrijfsadministratie te krijgen. Na de Tweede Wereldoorlog wordt Rik naar de kunstacademie van Sint-Jans-Molenbeek gestuurd, waar hij tussen 1944 en 1946 les krijgt van Frans Lambrechts. Vader hoopt dat Rik hier ontwerpen voor grafkruisen leert maken, want die koopt de gieterij tot dan toe aan in Italië. In 1947 trouwt Rik en dat huwelijk zal hem later twee kunstzinnige kinderen schenken. Na dat feestelijke intermezzo volgt Poot nog cursussen aan de Brusselse academie (1948-'49 en 1952-'53). Tussen die twee studiejaren onderneemt hij in 1949 een kunstreis naar Frankrijk en Italië met een verkregen beurs. In 1948 kan Rik Poot van een Grimbergse notaris grond kopen om er in 1950 een eigen atelier te bouwen. Hij ondergaat in die dagen de invloed van grote namen in de beeldhouwkunst: Auguste Rodin, Henri Moore, Ossip Zadkine en Oscar Jespers. Zelf kapt hij aanvankelijk in diverse steensoorten met de taille directe techniek (meteen in de materie) en werkt hij ook in terracotta, waarbij de mannelijke figuur en dieren de inspiratiebronnen vormen. Deze gestileerde werken verwijzen vaak naar de Oosterse en Afrikaanse cultuur. Onze verscheurde wereld vormt dan dikwijls de thematiek van Poots werk, met daarnaast het paard in de hoofdrol. Poot behaalt in 1948 de Grote Prijs voor Beeldhouwkunst in openlucht van België tijdens een tentoonstelling in Anderlecht en het jaar nadien de Godecharleprijs en de Prijs van de Stad Luik. In 1952 neemt hij deel aan de 11de Biënnale voor Beeldhouwkunst in het Middelheimpark te Antwerpen, waar vandaag zijn Staande Man uit blauwe hardsteen en De Grote Amoniet, een soort bronzen 'fossiel', te bewonderen vallen. In 1953 krijgt hij een tweede Prijs van Rome en eerste prijzen op de openluchttentoonstelling van Vorst en van de Stad Brussel. Een jaar later (1954) behaalt hij een eervolle vermelding in de Jeune Peinture - Jeune Sculpture Belge-wedstrijd, samen met Roel d’Haese. Zelf beweert Poot daarover, dat de notabelen die het prijzengeld beschikbaar stelden slechts één geldprijs wilden geven en dat schilderkunst voorging op beeldhouwen, vandaar slechts de eer als prijs. Vanaf 1961 wordt Rik Poot leraar monumentale beeldhouwkunst aan het prestigieuze Nationaal Instituut voor Bouwkunst en Sierkunsten Ter Kameren (La Cambre) in Brussel, waar hij tot 1984 aan verbonden blijft. In 1963 schakelt Rik Poot over op brons, volgens het verloren was-procedé (cire perdue). Hij bouwt zijn beelden op uit aparte fragmenten, die samengebracht worden tot één compositie. Daarbij wordt inspiratie gehaald uit natuurvormen, zoals schelpen, die hij verzamelt tijdens zijn regelmatige vakanties aan de Franse Noordzeekust. Vanaf 1967 gaat Rik Poot zelf zijn bronzen beelden gieten. Door het gebruik van patina en het bewerken van het oppervlak met een beitel verhoogt hij de inbreng van de materie in zijn creaties. Ook als tekenaar is Rik Poot actief. Rik exposeert in 1975 in het Braziliaanse São Paulo en in 1994 behoort hij tot de deelnemers aan de Poëziezomer in Watou, waar de beeldende kunst wordt geconfronteerd met de poëzie van Hugo Claus. Hij is dan na zijn scheiding verhuisd naar Londerzeel, waar hij aan de Watermolenstraat een tweede atelier opzet. Op 16 december 2006 overlijdt Rik Poot in Jette, maar de tweejaarlijkse Achille Van Ackerprijs voor een heel oeuvre wordt hem in 2008 postuum toegekend in Brugge. Tot de bekenste werken van Rik Poot behoren De Vier Ruiters van de Apocalyps in de Arentshof te Brugge - die de aardse gruwelen voorstellen: dood, oorlog, honger, revolutie - Rustende Najade in de vijver van het kasteel-gerechtshof in Turnhout en De Brabander - een paard - op het Heldenplein in zijn geboortestad Vilvoorde.

OEUVRE (onvolledig) 1952 Kruisweg. Sint-Lambertuskerk, Sint-Lambertusplein, Muizen-Mechelen. 1956 De Hond, brons. Bib Londerzeel, Molenstraat 5, Londerzeel. 1959 Staande Man, blauwe steen, taille direct. Middelheimmuseum, Middelheimlaan 61, Antwerpen. 1965 Wolf, brons. Rozenlaan, Reet-Predikherenveldwijk. 1969 De Grote Ammoniet, brons. Middelheimmuseum, Middelheimlaan 61, Antwerpen. 1969 Zittende Sfinx, brons. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Leopold de Waelplaats 2, Antwerpen. 1981 Aan mijn grootmoeder, brons. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Leopold de Waelplaats 2, Antwerpen. Gift van de Vlaamse Gemeenschap, departement Cultuur. 1981 Hulde aan mijn moeder, brons. Provinciehuis, Universiteitslaan 1, Hasselt. 1982 Ode aan een Bergrivier, brons. Metrostation Hermann-Debroux - noordelijk perron, Hermann-Debrouxlaan, Brussel-Oudergem. 1987 Ruiters van de Apocalyps, brons. Hof Arents, Brugge. 1988 MIR – Vrede, brons. Kasteel Le Paige, Nederrij 135, Herentals. 1989 Vallend paard, brons. Tuin Faculteit der Letteren, Erasmusplein, Leuven. 1991 Rustende Najade, brons. Vijver kasteel-gerechtshof, Turnhout. 1992 Feniks, cortenstaal. Prosper Thuysbaertlaan, Lokeren. 1995 Ghequetst ben ic van binnen, brons. Kerkplein, Grimbergen. 1995 De Fontein, brons. Gemeentehuis, Boerenkrijglaan 61, Westerlo. 1997 De Brabander, brons. Domein Diepensteyn, Diepensteynlaan 1, Steenhuffel-Londerzeel. 1997 Maurice Gilliams, brons. Binnentuin Elzenveld, Lange Gasthuisstraat 45, Antwerpen. 1998 Strijd voor Arbeid, cortenstaal. Rotonde Woluwelaan, Vilvoorde. T.g.v. sluiting Renaultfabriek. 1999 Mater Dolorosa / Moeder van Smarten, brons. Basiliek O.L.Vrouw van Troost, Leuvensestraat, Vilvoorde. 2002 De Brabander, brons. Heldenplein, Vilvoorde. T.g.v. 150 jaar Vilvoordse jaarmarkt. 2004 De Ontvoering van Europa, brons. Geplaatst in 2008 op de Esplanade van het Provincieplein, Leuven. 2006 Houtekiet, brons. Londerzeel. ???? Wapenschild Vilvoorde, stenen reliëf. Gevel Bibliotheek, Grote Markt 9, Vilvoorde. ???? Koning Albert I, steen. Hanssenspark, Vilvoorde.